Φράουλες και ανθρώπινη εκμετάλλευση
Αυτά είναι τα δύο βασικά εξαγώγιμα προϊόντα και τα δύο σε τεράστιες ποσότητες της Νέας Μανωλάδας, μιας επαρχίας του νομού Ηλείας, 260 χλμ δυτικά της Αθήνας. Οι μεν φράουλες φιγουράρουν κάθε άνοιξη, κόκκινες και λαχταριστές, στους πάγκους των λαϊκών αγορών και τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η εκμετάλλευση των μεταναστών εργατών γης δε, καλά κρυμμένο μυστικό στις τάξεις της ρατσιστικής και ξενοφοβικής ντόπιας κοινωνίας, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, που εξαιτίας κάποιων θερμόαιμων ρουφιάνων ενός εκ των τσιφλικάδων της περιοχής, καταφέρνει και απασχολεί για λίγο τα εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ.
Λίγα λόγια για τα φέουδα της Μανωλάδας
Στα χωράφια της Μανωλάδας εργάζονται τα τελευταία χρόνια 4000-5000 εργάτες γης. Όλοι τους σχεδόν μετανάστες, κυρίως από το Μπαγκλαντές και λίγο καιρό πριν από το Πακιστάν, αρκετοί από αυτούς χωρίς χαρτιά. Η βασική τους εργασία αφορά την καλλιέργεια, τη συγκομιδή και τη συσκευασία φράουλας αλλά ανάλογα με την εποχή απασχολούνται και στην καλλιέργεια και άλλων αγροτικών προϊόντων, όπως πατάτας, πορτοκαλιών κτλ. Η εργασία ξεκινάει από τις 6 το πρωί και τελειώνει στις 9-10 το βράδυ με μεροκάματο 25 ευρώ και προφανώς χωρίς ένσημα, ασφάλιση και οποιαδήποτε ιατροφαρμακευτική κάλυψη σε περίπτωση κάποιου εργατικού ατυχήματος. Διαβιούν χειμώνα – καλοκαίρι σε αυτοσχέδιες σκηνές ή μέσα στα θερμοκήπια, χωρίς νερό, ρεύμα, τουαλέτα και άλλα βασικά είδη ανάγκης.
Οι συνθήκες εργασίας είναι κυριολεκτικά απάνθρωπες καθώς πέρα από το εξαντλητικό ωράριο δουλεύουν υπό συνεχή επιτήρηση και εκβιασμούς από τους ρουφιάνους επιστάτες των κάθε λογής τσιφλικάδων της περιοχής που τους συμπεριφέρονται σαν σκλάβους. Ξυλοδαρμοί και εξευτελιστικές συμπεριφορές σε καθημερινή βάση, απειλές για τη ζωή τους, εκβιασμοί ότι θα τους παραδώσουν στην αστυνομία, για όσους δεν έχουν χαρτιά, μη καταβολή των δεδουλευμένων τους και σφαίρες στο ψαχνό όταν κάποιοι τολμούν έστω και για λίγο να σηκώσουν κεφάλι.
Το γεγονός
200 μετανάστες από το Μπαγκλαντές που εργάζονται σε ένα από τα πολλά κτήματα της περιοχής, αυτό του τσιφλικά Βαγγελάτου, αρχίζουν τις τελευταίες μέρες και διεκδικούν την καταβολή των δεδουλευμένων τους των 6 τελευταίων μηνών. Κάνουν συνεχώς εκκλήσεις προς των τσιφλικά και τους επιστάτες του αλλά έρχονται αντιμέτωποι με τις ύβρεις και τις απειλές τους. Συντάσσουν μάλιστα και καταγγελία που προσπαθούν να παραδώσουν στην αστυνομία και την κυβέρνηση χωρίς φυσικά κανένα αποτέλεσμα. Λίγες μέρες πριν τη δολοφονική απόπειρα εναντίον τους κάνουν μία μέρα απεργία και η απάντηση του τσιφλικά ήταν η απειλή ότι θα φέρει άλλους μετανάστες στη θέση τους, κυρίως από Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία και ότι θα τους διώξει απλήρωτους. Η απάντηση που πήρε: «δώσε τα λεφτά που μας χρωστάς και φεύγουμε». Προφανώς, ο τσιφλικάς δεν πραγματοποίησε την απειλή του, καθώς οι βαλκάνιοι μετανάστες ζητάνε 40 ευρώ μεροκάματο και συνέχισε να αγνοεί τις απαιτήσεις των εργατών. Έτσι στις 17/4 οι ίδιοι οι μπαγκλαντεσιανοί εργάτες αποφασίζουν να πάνε να διαμαρτυρηθούν έξω από το σπίτι του τσιφλικά και ως απάντηση λαμβάνουν τα πυρά από τους μπράβους επιστάτες του, που είχε ως συνέπεια τον τραυματισμό 30 εργατών, με 7 από αυτούς σε αρκετά σοβαρή κατάσταση. Πέραν του ότι το ασθενοφόρο έκανε δύο ώρες να φθάσει στο σημείο, το πρώτο πράγμα που έκανε η αστυνομία ήταν να αρχίσει τη δίωξη και τη σύλληψη όσων μεταναστών δεν είχαν χαρτιά, χωρίς να την απασχολούν οι ένοπλοι δολοφόνοι..
Ήταν η διάσταση που πήρε το θέμα, στα διεθνή κυρίως ΜΜΕ και η συνεπακόλουθη εικόνα της χώρας[1], η αδυναμία συγκάλυψης του γεγονότος και ο φόβος για τις αντιδράσεις των μεταναστών εργατών που ανάγκασε τις αρχές να ασχοληθούν με το θέμα και τη δίωξη των δραστών.
Τις επόμενες 2 μέρες, 18 και 19 Απριλίου, κανένας μετανάστης δεν πήγε για δουλειά σε όλη την ευρύτερη περιοχή και πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας που συμμετείχαν πάνω από 10.000 μετανάστες εργάτες γης. Προφανώς αποσιωπήθηκε από τα ΜΜΕ αλλά ήταν ουσιαστικά αυτό που ανάγκασε τον ίδιο τον υπουργό δημόσιας τάξης Ν. Δένδια να υποσχεθεί στους μετανάστες τίποτα περισσότερο από το αυτονόητο, την καταβολή όλων των δεδουλευμένων τους και την αστυνομία να συλλάβει τους μπράβους δολοφόνους και το αφεντικό τους.
Δεν είναι άλλο ένα μεμονωμένο περιστατικό, είναι το μέλλον που προσπαθούν να μας επιβάλλουν
Το 2008 είχαν διαρρεύσει φωτογραφίες από την ίδια περιοχή που απεικόνιζαν τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών εργατών γης. Τότε οι μετανάστες ήταν κυρίως από το Πακιστάν. Και τότε, όπως και τώρα, όλοι μας είχαμε „σοκαριστεί“ από το γεγονός, τα ΜΜΕ είχαν φορέσει για λίγο το φιλανθρωπικό τους προσωπείο και το κράτος θα αντιμετώπιζε το πρόβλημα, κάνοντας λόγο για μεμονωμένο περιστατικό. Και τα προηγούμενα χρόνια όμως το μοντέλο αγροτικής παραγωγής ήταν πανομοιότυπο με το σημερινό. Μόνο που τη θέση των Πακιστανών και μπαγκλαντεσιανών εργατών κατείχαν μετανάστες από τα βαλκάνια και κυρίως από την Αλβανία.
Τόσα χρόνια μετά όχι μόνο τίποτα δεν έχει αλλάξει, απεναντίας η εργασιακή συνθήκη έχει γίνει ακόμα πιο βάρβαρη και η εκμετάλλευση των μεταναστών συνιστά άλλο ένα καλοκουρδισμένο σχέδιο κράτους και αφεντικών για ανάπτυξη και έξοδο από την κρίση.
Είναι το ίδιο το κράτος που έμμεσα ή άμεσα ωθεί τους μετανάστες να εργαστούν στα χωράφια των ντόπιων τσιφλικάδων. Όσους από αυτούς δηλαδή καταφέρνουν και γλυτώνουν από τις νάρκες στον Έβρο και το βυθό της θάλασσας. Όσους από αυτούς δεν χωράνε στα κολαστήρια της αστυνομίας και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όσους από αυτούς, που καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα ή μένω κλεισμένος και φοβισμένος στο σπίτι να πεθάνω από την πείνα, καθώς στους δρόμους παραμονεύουν σε κάθε γωνία είτε μπάτσοι είτε φασίστες, ή δουλεύω ως σκλάβος για ένα κομμάτι ψωμί, αποφεύγοντας έτσι την απέλαση ή τον εγκλεισμό σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Και αυτό διότι υπάρχει συμφωνία κράτους, τοπικών αρχών και τσιφλικάδων της περιοχής να μην συλλαμβάνει η αστυνομία όσους εργάζονται στα χωράφια της περιοχής[2].
Και κάπως έτσι η εργασία υπό αυτούς τους όρους για τους μεν μετανάστες φαντάζει ως μόνη διέξοδος και σανίδα σωτηρίας, για τα δε αφεντικά ένα πολύ καλό εργαλείο για την όλο και πιο βαθειά εκμετάλλευση των εργατών. Κερασάκι στην τούρτα της εκμετάλλευσης, για να μην μένουν τα τσιράκια των αφεντικών παραπονεμένα, η παρακράτηση χρημάτων από τα μεροκάματα των μεταναστών εργατών γης για να τους παρέχουν ένα κομμάτι ψωμί[3].
Τα όσα συνέβησαν πριν λίγο καιρό στη Μανωλάδα δεν είναι απλά και μόνο ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι ένα βίαιο και απάνθρωπο καθεστώς εργασίας που αρχικά επιβάλλεται στους απόκληρους και σε όσους βρίσκονται στον πάτο κάθε φορά του βαρελιού. Και όσο βαθαίνει η κρίση αυτός ο πάτος χωράει όλο και πιο πολλούς από μας. Όσο αλληλοφαγωνόμαστε μεταξύ μας και ρίχνουμε το φταίξιμο για τα δεινά μας στους μετανάστες και στους „άλλους“ τόσο στρώνουμε το έδαφος στην εκμετάλλευση και την καταπίεση. Όσο δεν στοχεύουμε στον πραγματικό εχθρό, που δεν είναι άλλος από όλους αυτούς που μας εκμεταλλεύονται πλουτίζοντας εις βάρος μας, τόσο βγάζουμε τα μάτια μας με τα ίδια μας τα χέρια.
ΚΟΙΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΝΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΣΤΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ
Συνέλευση μεταναστών και αλληλέγγυων ΑΣΟΕΕ
________________________________________________________________________________
1 Η εικόνα των τραυματισμένων μεταναστών εργατών γης, έκανε το γύρο του κόσμου. Για πολλοστή φορά, διεθνείς οργανισμοί συνέταξαν καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον της Ελλάδας για τη μεταχείριση των μεταναστών, λες και αρκούν πέντε υπογραφές να δώσουν λύση στο πρόβλημα. Επιπλέον, διάφοροι φορείς και οργανώσεις, συντονίζουν κυρίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (facebook κλπ) έχουν ξεκινήσει καμπάνια για μποϋκοτάζ της φράουλας Μανωλάδας με ονομασία «Φράουλες και αίμα».
2 Το σχέδιο έχει ως εξής: Οι ντόπιο τσιφλικάδες, υπό την επίγνωση τοπικών αρχών και κυβέρνησης, αιτούνται κάθε φορά ένα συγκεκριμένο αριθμό εργατών. Έρχονται σε συνεννόηση με κάποιον ¨δικό τους¨ μετανάστη, που αποκαλείται «μάστορας», συνήθως ίδιας καταγωγής με τους εργάτες, ο οποίος αναλαμβάνει να βρει τους εργάτες από την Αθήνα. Κριτήριο δεν είναι η κατοχή ή όχι χαρτιών, αλλά οι γνωριμίες που μπορεί να έχει ο κάθε μετανάστης. Η μεταφορά τους στα χωράφια που θα εργαστούν γίνεται με αμάξια που έρχονται και τους παραλαμβάνουν από την Αθήνα. Μοναδικό εχέγγυο της συμφωνίας είναι ότι όσο δουλεύουν και δε δημιουργούν πρόβλημα δε θα έχουν καμία ενόχληση από την αστυνομία.
3 Τα μεροκάματα είναι της τάξης των 17-25 ευρώ αλλά καταβάλλονται κάθε 2-3 μήνες. Τα έξοδα για τη διατροφή των μεταναστών και για όποιες άλλες παροχές (τηλεκάρτες, και έξοδα διαβίωσης) τους αφαιρούνται από το συνολικό ποσό πληρωμής. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η εκμετάλλευση δεν έχει όρια. Τα ψώνια δεν τα κάνουν οι ίδιοι οι μετανάστες αλλά οι επιστάτες ή ο «μάστορας». Κι από κει που κάθε μετανάστης χρειάζεται 70-80 ευρώ το μήνα για τη διατροφή του, τους γίνεται παρακράτηση μέχρι και 400 ευρώ το μήνα, με αποτέλεσμα συχνά η αμοιβή τους να πέφτει σε 150 ευρώ για δουλειά ενός μήνα. Τα λεφτά αυτά που παρακρατούνται καταλήγουν προφανώς στα χέρια των τσιφλικάδων και των ρουφιάνων που τους προστατεύουν.
